De kracht van film

Emancipatie van vrouwelijke Disneyfiguren

– Nu Disney 100 jaar bestaat lijkt iedereen het te hebben over de emancipatie van de Disney prinsessen. Niet gek, want Disney krijgt langzaam last van hun progressieve houding. Scenes worden geknipt of hele films worden niet vertoond in sommige landen. Hoe ver wil of kan je gaan als commercieel bedrijf?

Tijdens mijn studie Media & Cultuur verdiepte ik me in gender gerelateerd onderzoek en ontdekte ik de kracht van representatie in media. Het besef dat sterke vrouwen op het grote doek niet alleen tof zijn maar ook een sterke impact hebben op de emancipatie van alle vrouwen, werd mijn drijfveer. Een goed voorbeeld doet nu eenmaal goed volgen. Het is zo belangrijk om een inclusieve en empowerende filmindustrie te creëren.

Hierboven zie je de emancipatie van vrouwelijke Disneyfiguren (afbeelding uit NRC Next). Hoe groter afgebeeld, hoe meer geëmancipeerd het figuur is. Het valt op dat ze op Tiana, Doornroosje en Mulan na allemaal chronologisch zijn. Oftewel, Disney zet met het maken van een nieuwe film bijna altijd een stapje vooruit.

Toen ik 20 jaar geleden de filmindustrie betrad, viel me op dat deze voornamelijk door witte mannen werd gedomineerd. Dit besef, geïllustreerd door alledaagse situaties zoals het toiletbezoek tijdens conferenties (nooit in de rij staan;-), motiveerde me om nog beter mijn best te doen. Ik zou die mannen wel eens wat laten zien. Ik kan heus zelf wel een filmbedrijf runnen! Mijn ervaring in de industrie is dat zelfs kleine verschuivingen in beeldvorming grote sociale veranderingen kunnen bewerkstelligen. Denk bijvoorbeeld aan de campagne “run like a girl” van Always.

De meest klassieke emancipatietest is de Bechdel-test. Mevrouw Bechdel haalde alle top-Hollywoodtitels door een zeef:

  1. Twee vrouwelijke personages: De film moet ten minste twee vrouwelijke personages hebben, en deze personages moeten een naam hebben.
  2. Gesprek tussen vrouwen: Deze vrouwelijke personages moeten op een bepaald moment in de film met elkaar praten.
  3. Over een ander onderwerp dan mannen: Hun gesprek moet over iets anders gaan dan over een man of mannen in het algemeen.

Ik weet nog dat ik van m’n stoel viel toen ik hoorde dat gemiddeld genomen maar 50% van alle top-Hollywood filmtitels de test haalt. Let op, het gaat er dus niet om hoe lang vrouwen met elkaar praten en over iets anders dan mannen, maar überhaupt!

Net als in film moeten vrouwen ook in het bedrijfsleven meer stem krijgen. Ze moeten meer zichtbaar zijn. Door representatie kunnen we de nieuwe generatie vrouwen inspireren. En dat betekent dus niet alleen op C-level, maar ook op middelmanagement niveau.

Still uit Code M (Dennis Bots, 2015)

Maar laten we beginnen bij onze eigen bedrijven, met films op eigen bodem en onze eigen dochters. De mijne zei na vele (niet al te geëmancipeerde) Disneyfilms, bij het zien van Code M (Dennis Bots, 2015): Oh, dus meisjes mogen ook vóór op een paard zitten en de jongen achterop?! We hebben nog een lange weg te gaan…